ทันตกรรมจัดฟัน

ทันตกรรมจัดฟัน (Orthodontics)

เป็นสาขาหนึ่งของทันตศาสตร์ที่มุ่งแก้ไขและพัฒนาโครงสร้างกระดูกฟัน กระดูกขากรรไกรบนล่าง ใบหน้าและอาการที่เป็นผลเกี่ยวเนื่องมาจากการเคลื่อนตัวของฟัน รวมถึงการปรับเปลี่ยนความสัมพันธ์ของฟันและกระดูกบริเวณใบหน้า โดยใช้แรงดึงหรือผลักฟัน การจัดฟันสามารถช่วยแก้ปัญหาในช่องปากได้มากมาย อาทิ ฟันห่าง ฟันยื่น ฟันล้ม ฟันซ้อนเก การจัดฟันจะช่วยทำให้การสบฟันอยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง ซึ่งมีผลต่อประสิทธิภาพในการเคี้ยวอาหาร ทำให้ง่ายต่อการรักษาความสะอาดภายในช่องปาก และช่วยเสริมบุคลิกภาพเพราะฟันที่เรียงตัวเป็นระเบียบจะทำให้กระดูกโครงสร้างของใบหน้าได้รูปมากขึ้น

การจัดฟันด้านใน (Lingual Orthodontics)

การจัดฟันด้วยเครื่องมือจัดฟันชนิดติดแน่นด้านใน เป็นการจัดฟันที่มองไม่เห็นเครื่องมือ เพราะเครื่องมือจะถูกติดไว้ที่ด้านหลังของฟัน การจัดฟันแบบนี้จะไม่ก่อให้เกิดการทำลายผิวฟันด้านหน้าและทำให้คุณยิ้มได้อย่างมั่นใจ ระยะเวลาที่ใช้ในการจัดฟันด้านในจะไม่ต่างจากการจัดฟันด้านนอกมากนัก ช่วงแรกที่ใส่เครื่องมือจัดฟันด้านใน คนไข้อาจรู้สึกระคายเคืองที่ลิ้นบ้าง อาการจะหายไปเองภายในประมาณ 1-4 สัปดาห์ การจัดฟันด้านในแบบนี้มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าการจัดฟันด้านนอก เพราะต้องใช้เครื่องมือพิเศษและมีกระบวนการที่ซับซ้อนกว่า อีกทั้งทันตแพทย์ยังต้องมีความชำนาญพิเศษเฉพาะทาง

ข้อดี
• สังเกตเห็นได้ยาก
• มีผลกระทบต่อการออกเสียงน้อย 

การจัดฟันชนิดติดแน่นด้านนอกแบบเซรามิก (Ceramic Braces)

เครื่องมือจัดฟันแบบเซรามิกสีเหมือนฟัน (Bracket หรือ Brace) จะถูกนำมาติดไว้ที่ผิวฟันด้านหน้า แล้วใส่ลวดผ่านร่อง Bracket เพื่อทำการเลื่อนและเรียงฟันให้สวยงาม มักใช้ยางสีใสรัดเข้ากับเครื่องมือ เป็นอีกทางเลือกหนึ่งแทนการจัดฟันด้วยวัสดุโลหะสำหรับการจัดฟันติดแน่นแบบทั่วไป วัสดุเซรามิกจะมีสีเหมือนฟันช่วยให้การจัดฟันเป็นที่สังเกตเห็นได้น้อยลง ค่าใช้จ่ายในการทำจะสูงกว่าการจัดฟันด้านนอกแบบโลหะ

ข้อดี
• มีสีและความใสเหมือนฟัน
• ทำความสะอาดง่าย

การจัดฟันชนิดติดแน่นด้านนอกแบบโลหะ (Metal Braces)

เป็นการจัดฟันด้วยการติดเครื่องมือจัดฟันแบบโลหะไว้ที่ผิวฟันด้านหน้า แล้วใส่ลวดผ่านร่องเครื่องมือเพื่อยึดให้ฟันเรียงตัวสวยงาม ปัจจุบันเครื่องมือจัดฟันชนิดนี้มีขนาดเล็กลงและมีความสวยงามมากขึ้น ทั้งยังสามารถเลือกเปลี่ยนสียางได้ตามความต้องการ

ข้อดี
• เป็นที่นิยมมาช้านาน
• มีการพัฒนาให้มีขนาดเล็กลงและใส่สะดวกสบายมากขึ้น

การจัดฟันชนิดติดแน่นด้านนอกแบบกึ่งโลหะกึ่งเซรามิก (DAMON)

การจัดฟันแบบ DAMON เป็นเครื่องมือแบบใหม่ที่ออกแบบมาเพื่อลดแรงเสียดทานและเพิ่มประสิทธิภาพในการเคลื่อนฟัน เครื่องมือที่ใช้มีส่วนประกอบที่เป็นโลหะและเซรามิก ไม่ต้องใช้ยางรัด และสามารถลดระยะเวลาในการจัดฟันได้ ด้วยประสิทธิภาพของลวด Hi-tech light-force archwires ฟันจะเคลื่อนที่ได้เร็ว เพียงใช้แรงเบาๆ

ข้อดี
• ผลลัพธ์การรักษาที่เร็วกว่า
• พบทันตแพทย์น้อยครั้งลง
• อาการระคายเคืองในช่องปากลดน้อยลง
• ลดความจำเป็นในการผ่าตัดหรือถอนฟัน
• ไม่ต้องใช้เครื่องมือเสริม

การจัดฟันถอดได้แบบใส (Invisalign)

การจัดฟันแบบใสไม่เห็นเครื่องมือและสามารถถอดออกได้นั้นเป็นเครื่องมือในการจัดฟันชนิดใหม่ที่สามารถช่วยแก้ปัญหาการเรียงตัวของฟัน โดยไม่ต้องยึดติดวัสดุใดๆ ลงบนฟัน เครื่องมือที่ใช้ในการจัดฟันแบบใสนั้นได้รับการออกแบบมาเฉพาะบุคคล โดยวัสดุที่ใช้จะมีความบางและใส เรียบติดกับเนื้อฟัน ไม่มีส่วนประกอบที่เป็นเหล็กหรือลวดดัดฟันอยู่เลย เพื่อผลลัพธ์ที่ดีควรใส่ทั้งกลางวันและกลางคืน ถอดออกเฉพาะเวลารับประทานอาหารและเวลาแปรงฟันเท่านั้น ระยะเวลาที่ใช้ในการจัดฟันด้วยเครื่องมือแบบใสไม่ต่างจากการจัดฟันด้านนอก แต่มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าและต้องทำโดยทันตแพทย์เฉพาะทางเท่านั้น

ข้อดี
• สังเกตเห็นได้ยาก ไม่เป็นที่สะดุดตา
• ถอดออกได้ สะดวกในการรับประทานอาหารและง่ายต่อการทำความสะอาด
• ไม่มีวัสดุที่สามารถทำให้เศษอาหารเข้าไปเกาะติดได้ จึงไม่มีคราบสกปรก
• ไม่รบกวนการพูด