ครอบฟัน

การครอบฟัน (Crown)

เป็นวิธีการบูรณะฟันวิธีหนึ่งที่ช่วยเพิ่มความแข็งแรงและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้งานของฟันให้กลับมาดีดังเดิม ใช้สำหรับฟันที่ได้รับความเสียหายหรือแตกหักจากการสบฟันหรือตามกาลเวลา ฟันที่มีรูผุขนาดใหญ่ และฟันที่ได้รับการรักษารากฟัน วัสดุที่ใช้ในการครอบฟันทำมาจากเซรามิกซึ่งมีสีใกล้เคียงฟันจึงทำให้แลดูสวยงาม

สำหรับผู้ที่มีฟันร้าวหรือแตกหักเสียหายจนไม่สามารถใช้วิธีอุดฟันได้ การครอบฟันจะช่วยให้ฟันเกาะติดกันได้ดีกว่า และยังช่วยป้องการการแตกหักเพิ่มได้อีกด้วย หากมีการแตกใกล้เส้นประสาท แพทย์จะแนะนำให้ทำการรักษารากฟันก่อนที่จะครอบฟัน หรืออาจต้องถอนฟันออกในกรณีที่ฟันแตกหรือหักจนไม่สามารถคงไว้ได้

สำหรับฟันที่มีรูฟันผุขนาดใหญ่หรือมีการอุดฟันที่มีรูขนาดใหญ่ไว้ก่อนหน้านานแล้ว ซึ่งโครงสร้างของฟันจะอ่อนแอลงตามระยะเวลา และหากมีรูผุเพิ่มขึ้น การอุดฟันแบบปกติอาจไม่สามารถแก้ปัญหาได้ จึงต้องใช้วิธีครอบฟัน

สำหรับฟันที่ผ่านการรักษารากฟันมา ฟันซี่นั้นอาจยังมีความเปราะบางอยู่ ซึ่งอาจทำให้ฟันแตกหักได้ การครอบฟันสามารถช่วยปกป้องฟันได้ หรือในกรณีที่มีการสูญเสียฟัน และเข้ารับการรักษาสะพานฟัน ทันตแพทย์มักแนะนำให้ทำการครอบฟันซี่ที่อยู่ด้านข้างระหว่างการทำสะพานฟันด้วย เพื่อให้สามารถทำหน้าที่เป็นฐานที่แข็งแรงรองรับสะพานฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การครอบฟันแบบใช้โลหะล้วน (ทอง)

ข้อดี

  • ทองมีความทนทานมากกว่าวัสดุครอบฟันชนิดอื่น เหมาะกับการรักษาฟันกราม ซึ่งต้องรับแรงกดดันจากการบดเคี้ยวมากกว่าฟันบริเวณอื่น
  • มีวิธีการผลิตฟันและขั้นตอนในการรักษาที่ง่ายกว่าวัสดุครอบฟันชนิดอื่น
  • มีผลดีต่อเนื้อเยื่อและสุขภาพเหงือกมากกว่า

ข้อเสีย

  • ไม่สามารถใช้รักษาฟันหน้าได้ เนื่องจากมีสีแตกต่างจากฟัน

การครอบฟันแบบใช้เรซินและเซรามิก

ข้อดี

  • มีสีใกล้เคียงกับฟันมากที่สุด และมีหลายเฉดสี สามารถเลือกโทนสีให้ใกล้เคียงได้มากที่สุด
  • เหมาะกับการใช้รักษาฟันหน้า
  • ไม่มีส่วนผสมของโลหะ ทำให้มีความสวยงามมากกว่า
  • สามารถเลือกใช้ครอบฟันแบบเซรามิกล้วน หรือเซรามิกผสมเรซินก็ได้

ข้อเสีย

  • อาจต้องกรอฟันในปริมาณมาก จึงมีโอกาสในการติดเชื้อและอักเสบมากกว่าวัสดุครอบฟันชนิดอื่น

การครอบฟันแบบใช้เซรามิกผสมโลหะ

ข้อดี

  • ดูเป็นธรรมชาติ เนื่องจากสีเซรามิกใกล้เคียงฟันจริง และมีส่วนผสมของโลหะเพิ่มความแข็งแรง
  • แข็งแรง ทนทานมากกว่าแบบเซรามิกล้วน เหมาะกับฟันกราม

ข้อเสีย

  • หากมีอาการเหงือกร่น อาจมองเห็นเป็นเส้นสีเข้มบริเวณฟันที่ครอบตรงส่วนที่อยู่ติดกับเหงือกเพราะเป็นโลหะ

ขั้นตอนการรักษา

การทำครอบฟันสามารถแบ่งได้เป็น 2 ขั้นตอน

ขั้นแรกเป็นการทำแบบพิมพ์จำลองเพื่อส่งไปห้องแล็บสำหรับทำฟันที่จะใช้นำมาครอบให้มีขนาดเหมาะสม

  • ตรวจสุขภาพฟันและฉีดยาชาบริเวณฟันที่จะกรอก่อนทำสะพานฟัน
  • กรอฟันเพื่อเป็นฐานให้แก่ฟันที่จะนำมาครอบฟัน หากฟันที่เป็นฐานมีการอุดไว้ ส่วนที่อุดจะถูกรื้อออก
  • พิมพ์ฟันเพื่อทำแบบจำลองส่งไปห้องแล็บทำฟันที่จะนำมาครอบฟัน
  • แพทย์จะติดฟันที่นำมาครอบฟันชั่วคราวให้ก่อนในระหว่างการรอผลิตฟันที่จะนำมาครอบจากห้องแล็บ
  • หากฟันที่ครอบชั่วคราวหลวมหรือหลุด ให้พยายามใส่กลับเข้าไปที่เดิมด้วยตนเองก่อนนัดทันตแพทย์เพื่อมาแก้ไข หากใส่กลับไม่ได้ให้รีบมาพบแพทย์พร้อมนำครอบฟันชั่วคราวที่หลุดมาด้วย

ขั้นต่อไปเป็นการนัดพบทันตแพทย์เพื่อ

  • รื้อฟันที่นำมาครอบฟันแบบชั่วคราวออก
  • ติดครอบฟันแบบถาวร ตรวจเช็คและปรับแต่งให้พอดี

อายุการใช้งานของการครอบฟัน

โดยเฉลี่ยแล้วการทำครอบฟันจะสามารถอยู่ได้ประมาณ 5-8 ปี ขึ้นอยู่กับการดูแลรักษาสุขอนามัยช่องปากและสุขนิสัยส่วนบุคคลด้วย ควรหลีกเลี่ยงการกัดฟัน การเคี้ยวก้อนน้ำแข็ง การกัดเล็บ